KULTURË

Këllëfi ballkanik, takim me shkrimtarin Vladimir Vojanovi?

10:13 - 20.09.17 gsh.al
GSH APP Download on Apple Store Get it on Google Play




Një takim me shkrimtarin e njohur malazez Vladimir Vojanovi? është mbajtur në Tiranë të hënën, nën kujdesin e “Poetekës”. Në bisedën e Vojanovic me gazetarin Bend Andoni, u fol për çehovianët e Malit të Zi, për jetën dhe thashethemet rreth njeriut në këllëfin ballkanik. Autori i tri romaneve “Nafaka” 2000, “Portreti i Igor Gjukovi?it” 2005, “Pengjet e Maleve”, “Tregime nga Montanari” 2009, ndërkohë që prozën e shkurtër ky autor e ka botuar në ARS dhe Plima, përveç këtyre Vladimir Vojanovi? ka botuar edhe literaturë për nevojat shkollore dhe antologji për gjimnazet. Në “Tregime nga Montanari” gjenden thashethemet provinciale, që s’janë tjetër veçse pjesë e atyre ballkanike; njerëz të thjeshtë, pa grada e ofiqe pushtetore, të ngjashëm me nëpunësit e Çehovit, njolla të jetës së kahershme, krime, faje; jeta, burgu dhe varri, gota e zbrazur mes shokësh, e deri te fishekzjarrët ngazëllyes të festave boshe; ndërrimi i sistemeve dhe anomalitë në jetën e njerëzve në tranzicion etj.
Ben Andoni tha se romani “Ne budi je” është romani që autorin e ka shfaqur shumë të formuar edhe si prozator, në gjininë e vështirë masive të rrëfimit. Një histori e cila nis nga një rrëfim që e tregon shumë të përgatitur. Duket pak si histori autobiografike dhe ndërthuret me historinë e një brezi të tërë. Autori jo thjesht na shfaqet serioz, por tregohet i saktë në një proces, ku brenda ndërfuten histori të rënda, siç janë ato që lidhen me pasojat e luftës. Vetë historia e personazhit kryesor ndërthuret me Çako, Van Dam, Goran, Caca, Bolje Junior i Bolje Senior, Nina, dhe të mban të ngërthyer deri në fund. Një histori e një brezi që pas lufte vuan traumat psikologjike dhe realitetin e një jete të vështirë. Mjeshtëria e autorit është se, pas asaj që rrjedh në rrëfimin e tij, ke ndjesinë se kap ndjesinë e një krijimi tjetër. Njëra është ajo që lexon autorin me kujdes të cituar, dhe tjetra, fati i keq dhe i trishtueshëm i një brezi. Megjithëse personazhet nuk mbahen shumë dhe vetë libri ka një vëllim të vogël, ne përballemi me një galeri të tërë të karaktereve, të cilat është e vështirë të harrohen. Në një rrëfim autori, duke iu drejtuar realitetit të personazheve të tij, thotë se këto janë personazhet dhe rrëfimet janë ato që lidhen me vitet ’90 dhe ai u është dedikuara atyre sepse edhe vetë ka qenë pjesëmarrës në ngjarje dhe vuan pasojat e luftës, e mbi të gjitha duket një homazh për brezin e Nikshiqit, të rinjve që humbën jetën e tyre në fushat e betejës nëpër ish-Jugosllavi. Por romani që përballim është sërish ai për vitet nëntëdhjetë dhe se si ndiheshin ata në Malin e Zi, që pësuan efektet anësore të luftës. Është një realitet shokues që vjen si mungesë e kulturës dhe egërsisë që pason lufta. E veçantë dhe si risi vjen gjuha e përdorur në këtë roman, ku dominon gjuha bashkëkohore, që autori e vendos si homazh të jetës që bën malazezi i thjeshtë i ditës dhe vetë ai si studiues. Romani lexohet sakaq dhe vërtet është mbresëlënës për të gjitha mesazhet e tij.
Vladimir Vojinovi? ka lindur në vitin 1978 në Nikshiq. Ai u diplomua në gjimnazin “Sllobodan Škerovi?” në Podgoricë. Në Fakultetin Filozofik në Nikshiq, Departamenti i Gjuhës dhe Letërsisë Serbe, u diplomua në vitin 2003, në temën e Letërsisë Sociale dhe Nikolla Lopi?i?. Nga viti 2004 deri në vitin 2011 ai ka punuar si gazetar në gazetën e përditshme të pavarur “Vijesti”. Ka diplomë master në vitin 2008 në Fakultetin Filozofik në Nikshiq, mbrojti tezën e titulluar “Historia midis dy luftërave, Milovan Gjilas”. Nga studio 2006/2007 deri në vitin 2013/2014. Ai ka punuar si bashkëpunëtor me kohë të pjesshme, por edhe bashkëpunëtor në mësimin e programeve të studimit të gjuhës serbe dhe letërsisë të sllavëve të Jugut, arsimimi i mësuesve (subjektet Hyrje në Letërsi, Letërsi Folk, Letërsi mesjetare, letrare e Rilindjes dhe barok, Iluminizmi malazez dhe Letërsi sllave e Jugut dhe Romantizmi, kurs special në letërsi, realizëm, letërsisë dhe filmit, duke shkruar ese dhe shkrimin kreativ).
Ai ka marrë PhD e tij në vitin 2014 në Fakultetin Filozofik në Nikshiq, mbrojti tezën e doktoraturës me titull “Status oral” në historinë e shkruar në Mal të Zi nga viti 1990 deri më 2006. Në vitin 2014 ai punoi si redaktor kryesor në Institutin për tekstet dhe ndihmën e mësimit në Podgoricë. Është autor i tri monografive shkencore. Ai është bashkautor i dy teksteve – për vitin e 9-të të shkollës fillore dhe të klasës së 4-rt të shkollës së ciklit. Ai është autor i katër librave fikshën – tre romaneve (kodrat Pioni, dhe Nafaka Portrait Igor Djukic), dhe një libër i teksteve të shkurtra narrative (“Tregime nga Montanari”). Ai ka botuar dhjetëra artikuj profesionalë dhe shkencorë në revista të huaja dhe vendore.
President i Shoqatës së Botuesve të Malit të Zi nga Podgorica dhe drejtor artistik i çmimit “Romani më i mirë i pabotuar i Malit të Zi”.


Shfaq Komentet (0)

Shkruaj nje koment

Your email address will not be published. Required fields are marked *

* *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.